Dzień: 2025-10-26

W niedzielę 26 października odbyło się uroczyste nabożeństwo w okazji 100-lecia kościoła w Raszągu. W liturgii poprowadził zebranych proboszcz parafii w Sorkwitach, ks. Krzysztof Mutschmann, a kazanie wygłosił zwierzchnik naszej diecezji bp Paweł Hause. Wśród zaproszonych gości znaleźli się także burmistrz Biskupca Reszelskiego Kamil Kozłowski i sołtys Rasząga Roman Jaśkiewicz, który wraz z mieszkańcami miejscowości był inicjatorem poczęstunku po uroczystości.

W gościnnych progach Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie odbyło się spotkanie poświęcone publikacji wydanej przez Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie.

Książka, opracowana przez bpa Rudolfa Bażanowskiego oraz Pawła Sobotko, jest zbiorem biuletynów Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego autorstwa Erwina Kruka.

Spotkanie otworzył przewodniczący MTE, dr Aleksander Bauknecht.
Redaktorowi Robert Lesiński poprowadził rozmowę z bp Rudolfem Bażanowskim, Wiktorem Markiem Leykiem oraz prof. Zbigniewem Chojnowskim.

To było inspirujące spotkanie pełne refleksji nad mazurskim dziedzictwem i słowem Erwina Kruka.

Autor: ks. Łukasz Stachelek

W niedzielę 19 października w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie odbył się koncert z okazji 500-lecia Reformacji na Mazurach.

Podczas wydarzenia wykład „Na marginesie hołdu pruskiego: 500-lecie Reformacji na Mazurach” wygłosił Wojciech Gajewski – profesor Uniwersytetu Gdańskiego, wicedyrektor Instytutu Antropologii, kierownik Zakładu Studiów nad Religią, wykładowca historii Kościoła w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

Autor: ks. Łukasz Stachelek

17 października, nabożeństwem spowiednio-komunijnym w kościele ewangelicko-augsburskim Chrystusa Zbawiciela w Olsztynie, rozpoczęła się szósta sesja XV Synodu Kościoła. Nabożeństwo poprowadzili członkowie Rady Synodalnej, a kazanie odwołujące się do Listu do Hebrajczyków (Hbr 12,1-3) wygłosił prezes Synodu Kościoła, ks. dr Adam Malina. W swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie 500 lat Reformacji na Mazurach jako ważnego etapu w dziejach chrześcijaństwa i Polski. Przypomniał o symbolicznej dacie hołdu pruskiego w 1525 r., kiedy to Albrecht Hohenzollern, ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego, przyjął luteranizm i utworzył pierwsze państwo luterańskie na świecie, będące lennem Korony Polskiej. Kazanie akcentowało ciągłość wiary i tożsamości luterańskiej, wskazując, że mimo wielu zmian i trudności Kościół na Mazurach wciąż wyznaje Chrystusa jako Pana i Zbawiciela. Ks. dr Malina zachęcał do wytrwałości, odwołując się do przykładu Jezusa, i podkreślał, że historia Kościoła jest pełna bohaterów wiary, którzy zmagali się z przeciwnościami, ale pozostali wierni. Prezes Synodu Kościoła zakończył wezwaniem, aby patrzeć na Jezusa jako sprawcę i dokończyciela wiary oraz by kontynuować drogę wiary, opierając się na spuściźnie przodków i własnym świadectwie, bo Boża historia trwa nadal.

Po nabożeństwie pozdrowienia przekazali zaproszeni goście. Ks. dr Adam Malina przekazał pozdrowienia od zwierzchnika Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce bp. Przemysława Semko Korozy, który z uwagi na chorobę nie może uczestniczyć w obradach Synodu.

Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, bp Andrzej Malicki w swoim wystąpieniu podkreślił rolę Mazur jako miejsca, gdzie Reformacja ukształtowała duchowość i kulturę regionu. Zaznaczył, że polscy metodyści, którzy przyznają się do dziedzictwa Reformacji, nie próbują zawłaszczać jej spuścizny, lecz stanowi ona bazę nie tylko dla luteran, ale dla wszystkich wspólnot, które wyrosły na fundamencie Reformacji.

Bp Malicki przypominał, że historia Mazur i Reformacji nie była łatwa ani pozbawiona ran. W ciągu wieków tutejsze wspólnoty doświadczały wojen, zmian granic, przesiedleń, nacisków politycznych i kulturowych. Szczególnie po 1945 roku, wydarzenia związane z II wojną światową i nowym kształtem granic, przyniosły dramatyczne skutki dla Mazurów. Miasta i wsie były zniszczone, panował chaos administracyjny, parafie ewangelickie były rozproszone, brakowało duchownych, a ludność miejscowa doświadczała przemocy i prześladowań. Bp Malicki podkreślił, że właśnie wtedy metodyści, na zaproszenie działaczy Kościoła Unijnego rozpoczęli działalność duszpasterską na Mazurach. Pojawiły się napięcia z Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce, który po wojnie odbudowywał swoje struktury i parafie. Spory o użytkowanie kościołów, budynków parafialnych i o prawo do prowadzenia nabożeństw rodziły wzajemne żale i pretensje. Dopiero po latach rozpoczął się proces dialogu, a z czasem wspólny udział w wydarzeniach ekumenicznych.

Zwierzchnik polskich metodystów zakończył przemówienie modlitwą dziękczynną i prośbą do Boga o jedność, kreatywność, wytrwałość i miłość, by jubileusz był nie tylko rocznicą przeszłości, lecz fundamentem nowego początku. Wystąpienie, choć nacechowane duchem pojednania, pozostawiło potrzebę międzykościelnych rozmów, które mogłyby prowadzić do rzeczywistego zrozumienia i pojednania.

W swoim wystąpieniu prawosławny dziekan olsztyński ks. prot. mgr ppor. Jarosław Jaszczuk wyraził wdzięczność za zaproszenie i możliwość wspólnej modlitwy. Podkreślił znaczenie jubileuszu 500 lat Reformacji dla całego regionu, zauważając, że duch reformacyjny zostawił trwały ślad w każdej miejscowości Mazur. Wspominał swoje dzieciństwo na tych terenach – odwiedzanie cmentarzy, odkrywanie historii i wspólne życie w sąsiedztwie z ewangelikami. Zwrócił uwagę, że prawosławni na Warmii i Mazurach często odprawiają dziś nabożeństwa w dawnych kościołach ewangelickich, co jest dla nich szczególnym przeżyciem i formą wdzięcznej pamięci o dawnych fundatorach i wiernych, którzy te świątynie wznosili i w nich się modlili. Na zakończenie pozdrowił zebranych, życząc im długich i zdrowych lat oraz zachęcając do odwiedzania tych miejsc – symboli wspólnego dziedzictwa i wiary.

Obecny na nabożeństwie marszałek województwa warmińsko-mazurskiego, Marcin Kuchciński podziękował za zaproszenie, docenił inicjatywy związane z jubileuszem 500 lat Reformacji na Mazurach, a wśród nich wymienił wydanie reprintów pism Jana Seklucjana. Na zakończenie życzył dobrych obrad synodalnych, ale też okazji do poznania regionu.

Następnie głos zabrał dr Robert Kempa, który w wykładzie zatytułowanym „Od Reformacji, poprzez Hołd Pruski do luterańskich Mazur i Mazurów” przypomniał o związkach między powstaniem świeckiego państwa pruskiego a narodzinami luteranizmu na tych ziemiach. Wskazał, że sekularyzacja zakonu krzyżackiego i hołd pruski z 1525 roku otworzyły drogę do powstania pierwszego na świecie państwa luterańskiego – Prus Książęcych, które pozostawały lennem Korony Polskiej. Dr Kempa zaznaczył, że to wydarzenie miało fundamentalny wpływ na rozwój języka polskiego, piśmiennictwa i kultury protestanckiej w regionie, a także na ukształtowanie się tożsamości Mazurów jako wspólnoty luterańskiej. W wystąpieniu podkreślił też, że tradycja ta stanowi duchowy fundament dzisiejszej Diecezji Mazurskiej. Opowiadając o historii między Reformacją a Hołdem Pruskim, dr Kempa nawiązał do idei „pruskiej tolerancji” – współistnienia różnych kultur i wyznań, które przez stulecia budowały wyjątkowy charakter Mazur. Zakończył refleksją, że tej otwartości i duchowej mądrości można życzyć współczesnym luteranom i całemu regionowi.​

Po wykładzie rozpoczęły się obrady w Hotelu Warmińskim. Na wstępie ślubowanie złożył nowy synodał ks. Marcin Brzóska (Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie), który wszedł do synodu w miejsce bp. Marcina Orawskiego wybranego na biskupa diecezji wrocławskiej (wchodzi do synodu z urzędu). Podziękowano też za wieloletnią pracę bp. Waldemarowi Pytlowi, który zakończył kadencję jako biskup diecezji wrocławskiej i przeszedł na emeryturę.

W pierwszym dniu obrad synodałowie wysłuchali i  przyjęli sprawozdania Rady Synodalnej i zwierzchnika Kościoła bp. Jerzego Samca.

W związku z jubileuszem 500 lat Reformacji na Mazurach proboszcz parafii olsztyńskiej przekazał bp. Jerzemu Samcowi i dr. Adamowi Malinie grafikę Olsztyna wykonaną przez podopieczną  Domu Opieki Laurentius w Olsztynie.

W sobotę obrady rozpoczęły się modlitwą, którą przygotował dr Krzysztof Różański. Następnie synodałowie wysłuchali i przyjęli sprawozdanie Konsystorza oraz zatwierdzili budżet na 2026 r. Synod przyjął uchwałę, że rok 2026 będzie „Rokiem nabożeństwa ewangelickiego”.

W ostatnim dniu Synodu Kościoła synodalowie wzięli udział w nabożeństwie spowiednio-komuninym w kościele ewangelicko-ausgburskim w Pasymiu. Poprowadzili je duchowni diecezji mazurskiej: ks. radca Tomasz Wigłasz, ks. Witold Twardzik i ks. Łukasz Stachelek. Kazanie na tekst Mt 6,8 wygłosił zwierzchnik diecezji mazurskiej bp Paweł Hause.

Bp Hause podkreślił, że w Roku Wyznania Wiary i  jubileuszu Reformacji na Mazurach Kościół patrzy wstecz na swoją historię, ale zarazem szuka dróg aktualnego wyznawania wiary. Zachęcił do trwania w nauce apostolskiej, w łamaniu chleba i w modlitwie – zwłaszcza o Kościół, jego diecezje, o diakonię, duszpasterstwa i misje. Modlitwa, według jego słów, jest dla Kościoła jak wiosła dla łodzi – to dzięki niej porusza się „łódź Kościoła”. Przywołując przypowieść o trzech pustelnikach uczących się modlitwy, kaznodzieja wskazał, że prawdziwa modlitwa wypływa z serca, a nie z doskonałej formy słów. Zachęcił, by nie obawiać się modlitwy niedoskonałej, lecz szczerej, bo Bóg widzi czyste intencje. W dalszej części kazania bp Hause odniósł się do symboliki mazurskiej łodzi – starej, ale płynącej dzięki wierze i zaangażowaniu wspólnoty. Wymienił liczne działania diecezji, począwszy od działalności duszpasterskiej i edukacyjnej, przez ośrodki diakonijne, po wydarzenia ewangelizacyjne i społeczne. Wskazał, że w tym wszystkim widać Boże działanie i wsparcie, dzięki któremu Kościół może przetrwać mimo trudności i słabości. Jednak główną osią kazania stało się rozważanie Modlitwy Pańskiej. W kazaniu każda prośba modlitwy została powiązana z życiem wiernych i odpowiedzialnością Kościoła. Bp Hause podkreślił, że mimo trudności i zmniejszenia liczby wiernych na Mazurach, Kościół trwa, bo Chrystus jest obecny w jego łodzi. Uczestników wezwał do wspólnotowego świadectwa wiary – nie tylko przez świętowanie jubileuszy, ale także przez codzienność pełną radości i odwagi służenia Bogu.

Po nabożeństwie nastąpiło wręczenie Nagrody Kościoła i podpisanie umowy partnerskiej między Niemieckim Ewangelicko-Luterańskim Kościołem w Ukrainie, a Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce.

Obrady Synodu zostały zakończone po uroczystościach.

 

Źródło: luteranie.pl